Regio Gooi- en Vechtstreek beweegt gezamenlijk naar een Rookvrije Generatie

Zowel de directeur van de GGD, als een aantal wethouders van gemeenten uit de regio waren enthousiast over de Rookvrije Generatie. De GGD zag dat daar breder maatschappelijk draagvlak voor was in de regio en daarop besloten de zeven gemeenten zich gezamenlijk in te zetten voor een regionale Rookvrije Generatie. De belangrijkste reden voor een regionale samenwerking is dat jongeren zich niet aan de gemeentegrenzen houden, zij bewegen zich door de hele regio. Door samen te werken wordt de boodschap zoveel mogelijk in de hele regio uitgedragen.

Het doel van het convenant is om samen te werken binnen de regio en zo een Rookvrije Generatie te creëren. In het convenant zijn afspraken met partijen gemaakt over bijvoorbeeld het rookvrij maken van bepaalde plekken. De betrokken partijen vertegenwoordigen een bepaalde achterban, zoals een koepelorganisatie voor scholen of samenwerkingsverbanden van huisartsen, gynaecologen, kraamzorg, verslavingszorg, welzijnswerk, kinderopvang en sportverenigingen. Deze partijen creëren vervolgens samen met hun achterban en de GGD rookvrije omgevingen.

1. Gemeentelijke samenwerking organiseren

Op verzoek van één van de wethouders schreef de GGD voor de regiogemeenten een factsheet. Hierin staan cijfers over rookprevalenties in de regio en een voorstel voor een aanpak. De wethouder deelde deze factsheet met de andere wethouders uit de regio. Mede dankzij deze factsheet besloten de wethouders om samen een regionale Rookvrije Generatie beweging te starten.

2. Beknopt projectplan opstellen

De GGD heeft het idee voor de beweging uitgewerkt in een beknopt projectplan. Hierin werd het doel en de aanpak beschreven. Ook stelde de GGD een begroting op. Alle zeven gemeenten uit de regio stelden budget beschikbaar, zodat de GGD 0,4 fte voor het Rookvrije Generatie project kon vrijmaken. De GGD stelde daarmee een projectmedewerker aan, die contacten legt met (toekomstige) partners in de regio. Ook kunnen partijen uit de regio bij deze projectmedewerker terecht voor vragen over de Rookvrije Generatie beweging, voor ondersteuning bij het rookvrij worden en voor het verkrijgen van promotiemateriaal of rookvrij bordjes. Overige rookvrij materialen zoals beachflags, gevelvlaggen, flyers etc. zijn verkrijgbaar via de Rookvrije Generatie webshop.

3. Partijen benaderen

De GGD informeerde vervolgens bestaande maatschappelijke partners over de lokale Rookvrije Generatie beweging en ging bij hen langs om te bespreken wat zij samen met de GGD kunnen doen in het kader van een Rookvrije Generatie. De meeste partners wilden ondersteuning bij het rookvrij worden. De GGD verstrekte aan hen promotiemateriaal en rookvrij bordjes. In de regio is ook een werkgroep Rookvrije Start opgericht met eerstelijns en tweedelijns verloskundigen, gynaecoloog, kraamzorg, kinderarts, JGZ en een huisarts. Enkele maatschappelijke partners, veelal vertegenwoordigers van beroepsgroepen of koepelorganisaties, ondertekenden het convenant.

4. Convenant opstellen

Het convenant is door de GGD opgesteld en heeft de volgende inhoud:

• Een overzicht van de betrokken partijen
• De aanleiding voor lokale Rookvrije Generatie beweging met prevalentiecijfers over roken uit regio Gooi en Vechtstreek
• De te bereiken doelen voor elke aangesloten partij (bijv. de plekken die ze rookvrij willen maken en of ze een ambassadeursfunctie vervullen)
• Een beschrijving van de samenwerking tussen partijen
• Een beschrijving van hoe nieuwe partijen kunnen aansluiten
• De gezamenlijke aansluiting bij de Alliantie Nederland Rookvrij
• De voorwaarde dat de aangesloten partijen geen belangen hebben binnen de tabaksindustrie

5. Startbijeenkomst organiseren

Op 21 juni 2018 organiseerde de GGD een feestelijke bijeenkomst op het regiokantoor, waarbij alle ondertekenaars aanwezig waren. Ook waren wethouders, een kinderburgemeester en kinderraadslid aanwezig.

6. Communicatie

Om de lokale Rookvrije Generatie beweging onder de aandacht te brengen heeft de GGD een facebookpagina en een website opgezet met informatie over de lokale Rookvrije Generatie en de acties. Op Facebook delen zij regelmatig berichten over bijvoorbeeld speeltuinen of sportclubs die rookvrij zijn geworden en over stoppen-met-roken zorg in de regio. Daarnaast enthousiasmeren ze inwoners en organisaties voor de Rookvrije Generatie via andere media, zoals de regionale TV, kranten en publieksacties.

Van de gezamenlijke aanpak, die zichtbaar werd door het tekenen van het convenant, ging een motiverende werking uit. Het convenant is inmiddels ondertekend door ruim 30 partners uit de regio en zijn er al een groot aantal speeltuinen, buurthuizen, schoolterreinen en sportclubs in de regio rookvrij geworden. De gemeente Huizen heeft zelfs besloten om alle speelplekken, het zwembad en zelfs het lokale strand rookvrij te maken. De aanpak in de regio is inspirerend voor anderen: samen met alle partners uit de regio heeft GGD Gooi en Vechtstreek in 2019 de Rookvrije Generatie award gewonnen in de categorie ‘gemeenten’.

• Waar kan ik de factsheet, het projectplan en het convenant vinden?

Omdat deze documenten vertrouwelijke gegevens bevatten, kunnen we deze helaas niet online verspreiden. Wel kun je deze documenten opvragen bij Iris Vermaning via rookvrijegeneratie@regiogv.nl. Ook het officiële document van aansluiting bij de ANR is hier op te vragen.

• Hoe maak je partijen enthousiast voor zo’n aanpak?

De aanpak van de GGD bestaat voornamelijk uit praktische werkzaamheden. De kracht hiervan is het persoonlijke contact met bijvoorbeeld alle scholen, kinderboerderijen, speeltuinverenigingen en sportclubs. De GGD gaat bij veel individuele locaties langs om ze te enthousiasmeren, te helpen bij het rookvrije worden en te voorzien van materiaal.

• Zijn er hindernissen of tegenvallers geweest?

Voor het tekenen van het convenant werden zoveel mogelijk partijen betrokken die een bepaalde achterban vertegenwoordigen, zodat zij met hun achterban en de GGD aan de slag kunnen om de gemaakte afspraken na te komen. Met name bij de sportverenigingen in de regio was het lastig om een vertegenwoordiger te vinden die het convenant kon ondertekenen. Uiteindelijk heeft de GGD contact gelegd met de KNVB-vertegenwoordiger in de regio en met Sportservice, een organisatie die een aantal sportcentra in de regio bedient. Deze partijen hebben het convenant ondertekend. In de praktijk betrekt de GGD ook alle individuele sportverenigingen uit de regio bij de regionale Rookvrije Generatie beweging.

• Waar kan ik terecht als ik meer hierover wil weten?

Mail voor meer informatie naar Iris Vermaning rookvrijegeneratie@regiogv.nl.