Hoog tijd dat we de tabaksindustrie beschouwen als een bullshit industry
Dat stellen Hartstichting, KWF en Longfonds, de initiatiefnemers van de Rookvrije Generatie. Als een dreinend kind piept de tabaksindustrie elke keer weer over de smokkel en verkoop van illegale sigaretten. Allemaal zogezegd de schuld van de accijnzen die Nederland op tabak heft. Een drogreden, de zoveelste. De tabaksindustrie excelleert immers in het aanbrengen van rookgordijnen daar waar de tabaksontmoediging succesvol is. Al jarenlang vormt dit hun weloverwogen strategie.
Misleidende tactieken
Want de tabaksindustrie heeft er alle belang bij om neveneffecten van accijnsverhogingen, zoals smokkel en grensverkoop, te benadrukken of zelfs uit te vergroten. Voor de bühne klinkt het als oprecht, maar het is niet meer dan een misleidende tactiek om verdere verhogingen tegen te houden. Of zelfs politieke partijen in het oor te fluisteren dat de laatste accijnsverhoging moet worden teruggedraaid.
Klantverlies
Een rookgordijn, kortom, om ons af te leiden van het échte effect: accijnsverhoging zorgt ervoor dat meer mensen stoppen of minder gaan roken en voorkomt dat jongeren ermee beginnen. Met andere woorden: de tabaksindustrie verliest klanten. En minder klanten betekent minder winst. Hun hele verdienmodel draait immers om het creëren van nieuwe nicotineverslaafden.
Verslaving voorkomen
Ja, prijsverhogingen kunnen ertoe leiden dat sommige mensen hun tabak in het buitenland kopen – net zoals bij benzine of boodschappen. Dat is een onwenselijk neveneffect, en nooit volledig te vermijden. Belangrijker is dat we ons niet laten afleiden van de kern: het voorkomen dat jongeren verslaafd raken aan roken. Dát is waar het om draait.
Immorele marketingstrategie
De wetenschap prikt dan ook moeiteloos door de fabels van de tabaksindustrie heen. Onderzoek na onderzoek toont aan dat regelmatige, substantiële prijsverhogingen de meest effectieve maatregel is om roken te ontmoedigen. Hoe duurder tabak wordt, hoe minder aantrekkelijk het is voor jongeren – een groep die bijzonder gevoelig is voor zowel de schadelijke marketingstrategieën van de tabaksindustrie als de verslavende werking van nicotine. En daarom precies de doelgroep waar de industrie zich op richt. Niet verrassend, wél immoreel.
Bedrieglijke frames
En er zit nog meer in het vat. Het gemekker over accijns in relatie tot smokkel en grensverkoop is een van de vele bedrieglijke frames die ons door de tabaksindustrie en haar lobbyclubs al decennialang door de strot wordt geduwd. Van roken is sexy en cool in de jaren ’50 tot het inmiddels misdadige verhaal dat vapen een gezonder alternatief zou zijn. Ondertussen worden onze jongeren massaal en vaak onbewust nicotineverslaafd gemaakt en zijn zij hierdoor voor jaren klant.
B*llshit industrie
Laten we ophouden de tabaksindustrie serieus te nemen en inzien dat alles wat deze industrie beweert is ingegeven door het doel om miljardenwinst te maken. Ten koste van 20 duizend doden per jaar en 700 duizend chronisch zieken, in Nederland alleen al. Het is een bullshit industry. Dus laten we ophouden dit als een normale industrie te beschouwen.
Hans Snijder (directeur Hartstichting), Carla van Gils (directeur KWF Kankerbestrijding) en Károly Illy (directeur Longfonds), initiatiefnemers van de Rookvrije Generatie
