Een rookvrije generatie voor en door kinderen in de gemeente Nieuwegein

Anke Abbink en Loes Schurink (beiden werkzaam bij Maatschappelijke ontwikkeling, gemeente Nieuwegein) vertellen: “Iedereen vindt het belangrijk dat kinderen gezond kunnen opgroeien. Een rookvrije omgeving maakt hier een onderdeel van uit. Veel kinderen in de basisschoolleeftijd vinden roken vies. Door hen te betrekken bij dit onderwerp maken we de boodschap sterker en zorgen we ervoor dat het idee van roken onaantrekkelijk blijft, ook als ze ouder zijn. We doen dit met en vóór de jeugd. Bovendien willen we kinderen en jongeren een stem geven. Wij willen als volwassenen niet alleen beslissen over een onderwerp dat hen aangaat, maar de doelgroep zelf ook een stem geven.”

De gemeente zocht naar een manier om de jeugd op een passende manier na- en mee te laten denken. Anke: “Zij zijn de doelgroep die we rookvrij willen laten opgroeien. Het is veel sterker als kinderen zelf aangeven dat zij hun speelplekken graag rookvrij zien, dan dat de gemeente het oplegt. Door een tekenwedstrijd uit te roepen daagden we de kinderen uit hierover na te denken en creatief te zijn.”

De tekenwedstrijd bleek een enorm succes. Loes: “We hebben hele mooie ontwerpen ontvangen. De kinderen stuurden deze zelf, via ouders, grootouders of via leraren naar ons toe. Van de kinderen kregen we terug dat zij met name het ontwerpaspect in de wedstrijd zo leuk vonden. Dus niet alleen het inkleuren van een kleurplaat, maar echt zelf iets bedenken en ontwerpen. Dit daagde hen uit. Daarnaast merkten we dat de kinderen het bijzonder en spannend vonden dat ze door de gemeente zo serieus werden genomen.”

Anke vervolgt: “Gezien de vele reacties en de prachtige ontwerpen die we ontvingen zagen we dat het onderwerp erg leeft bij kinderen. Het was dan ook moeilijk om één winnaar te kiezen. Daarom werden het er maar liefst vier! Ze hebben allemaal op hun eigen manier de boodschap van een rookvrije speelplek prachtig verwoord. Door corona was het helaas niet mogelijk om een grote feestelijke onthulling te organiseren. Daarom hebben we de winnaars met hun ouders uitgenodigd om naar een speelplek in de stad te komen waar hun borden onthuld werden door de wethouder.”

Loes: “We kijken met ontzettend veel plezier terug op deze actie. Er komt wel meer bij kijken dan het organiseren van zo’n wedstrijd alleen. Er is veel afstemming nodig tussen de verschillende domeinen binnen de gemeente. Van communicatie tot de buitendienst, verschillende wethouders, wijkcoördinatoren, projectleiders en beleidsmedewerkers. De borden moeten wellicht aan bepaalde eisen voldoen, waar ga je ze plaatsen en past het binnen de visie en onderhoudsmogelijkheden van de afdeling openbaar domein? Neem dus goed de tijd om dit plan met iedereen af te stemmen.”

Tot slot geeft Anke aan: “We willen andere gemeenten meegeven: ga het gewoon doen. Van te voren wisten wij niet precies hoe er gereageerd zou worden door kinderen en bij welke locaties we de borden op gingen hangen. Start met enthousiasme en motivatie, en dan sluiten er vanzelf veel collega’s en inwoners aan. Het project werkt aanstekelijk: inmiddels worden wij door verschillende collega’s vanuit andere beleidsterreinen benaderd omdat zij met hun locaties ook rookvrij willen worden!”