Politiek

Regelmatige, substantiële prijsverhogingen zijn de meest effectieve maatregel om roken terug te dringen. Een meerjarenstrategie voor prijsstijgingen is essentieel. De overheid moet er minimaal voor zorgen dat tabak niet betaalbaarder wordt, door een automatische inflatiecorrectie in te voeren. Maak met buurlanden en in EU-verband afspraken over accijnsverhogingen om grenseffecten tegen te gaan. Prijsverhogingen moeten hand in hand gaan met stopcampagnes en met goede steun bij stoppen met roken. Werk maatregelen uit om meer mensen toe te leiden naar begeleiding bij stoppen met roken.

Vapen is populair onder jongeren. Twee derde van de vapende jongeren rookt ook. Ga de illegale handel in vapes met smaakjes tegen door goede samenwerking tussen NVWA, Douane, politie en OM en verhoog de strafmaxima voor illegale handel in verboden vapes. Stoppen met vapen is anders dan stoppen met roken: werk daarom samen met experts aan een passend stoppen-met-vapenaanbod. Geef de tabaksindustrie geen kans: sta geen nieuwe nicotineproducten toe op de markt en laat voor de (nog) niet verboden producten dezelfde regels gelden als voor tabak. Dus naast de minimumleeftijd en het reclameverbod ook neutrale verpakkingen en een smaakjesverbod.

Vanaf 2028 zou de verkoop van alle nicotineproducten alleen nog mogelijk moeten zijn in speciaalzaken, om te zorgen dat kinderen er minder mee in aanraking komen. Direct daarna moet een vergunningstelsel worden ingevoerd, waarmee gemeenten kunnen bepalen waar een tabaksspeciaalzaak mag komen en hoeveel tabaksspeciaalzaken er in de gemeente mogen zijn. Zo voorkomen we nieuwe tabaksverkooppunten in de buurt van bijvoorbeeld scholen.

Zien roken, doet roken. Het kabinet wil daarom buitenterreinen van kinderdagverblijven, kinderboerderijen en beheerde speeltuinen wettelijk rookvrij maken. Voeg hieraan ook OV-haltes, sportterreinen en terrassen toe. Én daarnaast ook andere kindomgevingen, zoals dagattracties, openluchtzwembaden en scoutingterreinen. Communiceer de geplande inwerkingtreding van wetgeving duidelijk en op tijd, zodat maatschappelijke organisaties weten waar ze aan toe zijn.

Bijna niemand begint na zijn 21^e nog met roken. Verhoog de leeftijdsgrens daarom naar 21 jaar. Voer vervolgens een generatiegebonden verkoopverbod in, waarmee de leeftijdsgrens elk jaar met één jaar stijgt, in lijn met het burgerinitiatief Nicotinee.

De tabaksindustrie opereert wereldwijd, maakt onevenredig veel winst en veroorzaakt grote gezondheidsschade en maatschappelijke kosten. Voer een heffing in om de kosten van het tabakspreventiebeleid te verhalen op de tabaksindustrie. Werk in EU-verband samen aan een anti-nicotinestrategie, om te voorkomen dat bijvoorbeeld vapes met smaakjes in het buitenland beschikbaar blijven en online reclame Nederlandse jongeren blijft bereiken. En geef de tabakslobby geen kans om het preventiebeleid te beïnvloeden. Daarvoor heeft Nederland het WHO-Kaderverdrag inzake Tabaksontmoediging (FCTC) getekend. Beperk contacten tot uitvoeringstechnische kwesties en wees daar transparant over.