Voetbalclub ZAC werd rookvrij: "Draagvlak en communicatie zijn cruciaal"
Voetbalclub ZAC uit Zwolle is sinds 1 januari 2019 rookvrij. De vereniging ontving er dit jaar een Rookvrije Generatie Award voor. Marian Volkers, moeder van een jeugdspeler van ZAC, was trekker van de werkgroep Rookvrij ZAC: “Ik zag op Twitter een bericht over de Rookvrije Generatie. Omdat ik het mooi zou vinden als ZAC rookvrij zou zijn, heb ik het bericht doorgestuurd naar de club met de vraag of het iets voor ZAC was. Enige tijd later werd ik gebeld en bleek dat het bestuur er wel voor voelde om de vereniging rookvrij te maken. Ze vroegen mij om dit met een werkgroep op te gaan pakken. Zo ben ik met twee anderen van start gegaan.”
10 oktober 2019

Draagvlak en communicatie
Via de website heeft de werkgroep het rookvrije sport stappenplan gedownload. Dit vormde de leidraad voor de gekozen aanpak, waarbij ze vooral draagvlak en communicatie heel belangrijk vonden voor ZAC. Toevallig bood de KNVB in die tijd clubs een online enquête aan, waarmee draagvlak voor een rookvrij sportterrein werd gemeten. Deze enquête kwam precies op het goede moment en was een mooie stok achter de deur om door te pakken. Voorafgaand aan het versturen van de enquête werd de leden verteld over de plannen voor een rookvrij sportterrein.
Voorstanders
“We waren aangenaam verrast door de uitslag”, vertelt Marian enthousiast. “De respons op de enquête was heel hoog en maar liefst 80% van de mensen was voorstander van een rookvrij sportterrein. Ook de helft van de rokers sprak zich uit voor een rookvrij terrein. Met deze uitkomsten kun je maa r één ding doen; je sportpark rookvrij maken!” Over de uitslag van de enquête werd uitgebreid gecommuniceerd naar de leden. Ook werd aangekondigd dat de voorbereidingen voor een rookvrij park gingen starten. De kernboodschap was dat iedereen bij ZAC rookvrij moest kunnen sporten en in het bijzonder de jeugd.
In gesprek
Het was ook belangrijk om in gesprek te gaan met de rokers. Hen werd gevraagd ergens anders te roken en dat is natuurlijk wel wennen. Speciaal voor rokers en andere belangstellenden werden twee inloopavonden georganiseerd. Daar kwamen weinig mensen op af. Daarom besloot de werkgroep zelf in gesprek te gaan met rokers die voor de ingang van de kantine stonden. Ze spraken met hen over de uitkomsten van de enquête en waarom een rookvrij sportterrein belangrijk is voor de jeugd. De rokers hadden hier veel begrip voor. Ook bespraken ze dat roken buiten het park, voor de ingang, niet gewenst is. Alles overwegende adviseerde de werkgroep om rookvrij te worden met behoud van een rookplek achter het gebouw, uit het zicht van kinderen. De ALV stemde hier unaniem mee in. Bij het oliebollentoernooi begin januari 2019 werd de vereniging, door de wethouder, officieel rookvrij verklaard.
Rookvrije Generatie Award
In april 2019 won ZAC de Rookvrije Generatie Award in de categorie sport. Voor de club een mooie bevestiging dat ze goed bezig zijn. Marian vertelt: “We hebben veel over onze nominatie voor de award gecommuniceerd en de leden aangemoedigd om op ons te stemmen. Hiervoor hebben we onze social media ingezet en bijvoorbeeld ook de gemeente Zwolle en Sportservice Zwolle gevraagd mensen op te roepen om te stemmen. En dat heeft gewerkt. De stemronde werd een echte wedstrijd tussen drie sportclubs. Dat was mooi om te zien.” Het winnen van de award leidde binnen de club opnieuw tot aandacht voor rookvrij. En ook in de regio heeft het veel publiciteit gegeven. Andere sportverenigingen in Zwolle zijn hierdoor gestimuleerd om over rookvrij sporten na te denken. ZAC werd door andere verenigingen ook gevraagd om hun ervaringen en aanpak te delen.
Ervaringen
Marian vertelt: “Onze ervaringen zijn positief, het gaat heel goed. Mensen zijn heel blij en opgelucht dat er niet meer langs de lijn gerookt wordt en ook dat ze niet meer door een rookgordijn hoeven om in de kantine te komen. De overgang naar rookvrij is eigenlijk vrij soepel gegaan. Er is nu vooral nog meer aandacht nodig voor bezoekende teams. We moeten kijken hoe we hen beter kunnen informeren.”
Tips
Marian heeft nog een aantal tips voor andere verenigingen die overwegen rookvrij te worden. “Kijk goed naar het draagvlak”, zegt ze. “Als de meeste mensen achter je plan staan dan heb je de grootste kans van slagen. Meet het draagvlak met en enquête. Belangrijk daarbij is om zowel rokers als niet-rokers naar hun mening te vragen. Daarnaast is communicatie essentieel. Neem mensen vanaf het begin mee in wat je van plan bent. Onderbouw het goed en geef ze gelegenheid vragen te stellen en er iets van te vinden.”