Een rookvrije aanpak in de gemeente Amstelveen

Beide wethouders geven aan dat de Rookvrije Generatie in het coalitieakkoord staat omdat alle politieke partijen dit een belangrijk onderwerp vinden. Wethouder Raat: “Het leuke in Amstelveen is dat dit partij-breed door iedereen wordt gedragen. Iedereen vindt dat we deze kant op moeten.” Wethouder Van Ballegooijen: “We hebben Stoptober aangegrepen om een aantal locaties nu al rookvrij te maken, zoals het eigen raadhuis, het gebied rondom een gezondheidscentrum en de kinderboerderij. Zo zijn we bezig om rookvrije omgevingen te creëren.” Wethouder Raat: “Het moet een soort sneeuwbaleffect teweegbrengen in Amstelveen. Want als de ene sportclub het wil, dan wil de andere het ook. En als het ene buurtcentrum het doet, wil het andere het ook. De sneeuwbal is langzaam in werking en ik hoop niet alleen in Amstelveen, maar in heel Nederland.”

Over het rookvrij maken van het raadhuis vertelt Van Ballegooijen: “We vinden het als gemeente belangrijk om het goede voorbeeld te geven. Binnen mocht je al niet meer roken, maar we hebben nu het plein voor het raadhuis rookvrij gemaakt. Dat is natuurlijk beeldbepalend. Er stond altijd een clubje rokende ambtenaren voor de deur en dat wilden we niet meer. We hebben het daarom besproken met onze medewerkers, ook de rokende. We kunnen niet verwachten dat alle ambtenaren stoppen met roken. Daarom hebben we een nieuwe rookplek aangewezen aan de zijkant van ons raadhuis. De rokers moeten iets verder lopen, maar daar is begrip voor.”

Amstelveen heeft ook plannen om OV-haltes rookvrij te maken. Van Ballegooijen zegt hierover: “Mensen staan daar op een kluitje. Heel vervelend als je dan in iemands rook staat. Daar moeten we nog met de OV- en reizigersorganisatie over spreken, maar het staat wel op ons ambitielijstje. Daarnaast willen we voorwaarden gaan stellen aan instellingen die we subsidiëren, zoals culturele instellingen. Een voorwaarde voor subsidie wordt dan dat rookruimtes vervallen en er niet vlak voor de deur wordt gerookt.”

Wethouder Raat: “Het is mooi als de motivatie vanuit de burgers komt, dat mensen om hulp vragen. Ik denk dat dat veel belangrijker is dan allemaal regels.” Een onderdeel van de aanpak is dan ook een oproep van de gemeente aan de burgers van Amstelveen om ideeën in te dienen of acties te ondernemen die bijdragen aan een rookvrije gemeente. De oproep is geplaatst in een lokale krant en op de website van de gemeente. Van Ballegooijen vertelt dat ruimte is vrijgelaten in het budget om deze ideeën van burgers uit te werken: “Wat we belangrijk vinden is dat we niet op het raadhuis bedenken welk pleintje en welke speeltuin we rookvrij gaan maken, maar dat altijd samen met de buurt doen.”

De beweging van de Rookvrije Generatie ondersteunt de gemeente in het bewerkstelligen van rookvrije omgevingen volgens de wethouders. Van Ballegooijen: “De Rookvrije Generatie is ons een wind onder de zeilen, met twee redenen. Ten eerste maakt de landelijke actie van de Rookvrije Generatie duidelijk dat het een grote beweging is, die zoden aan de dijk zet. Het herkenbare beeldmerk geeft een teken af om er óók iets aan te doen. Dat geeft ons het idee dat we onderdeel zijn van een groter geheel. Dat helpt. De tweede reden is het doel. Het gaat echt om die nieuwe generatie en dat komt mooi naar voren in die campagne.” Dit wordt onderstreept door Raat: “Je gaat niet in discussie met mensen die al 50 jaar roken. Maar dan zeg je: het gaat om onze kinderen en hun toekomst. Ik vind dat een fantastisch concept. Ik denk dat we als we 10 tot 20 jaar verder zijn denken: hoe konden we ooit op een terras zitten roken.”

De wethouders geven een aantal tips voor gemeenten die ook aan de slag willen met de Rookvrije Generatie. Wethouder Raat: “Zet het op de agenda. Doe dat niet alleen, doe dat samen met artsen, ouders, en andere mensen die verantwoordelijkheid willen nemen. Dit moeten we niet alleen vanuit het gemeentebestuur doen, maar gezamenlijk oppakken.” Wethouder Van Ballegooijen benadrukt dat dit ook binnen het gemeentelijk bestuur samen kan worden opgepakt: “Als je roken echt wilt terugdringen, heb je alle portefeuilles nodig. Dus wij hebben op een gegeven moment gezegd: dit valt niet onder één iemand, we moeten allemaal aan de bak.” Over draagvlak creëren zegt wethouder van Ballegooijen: “Je moet oppassen dat het niet overslaat op ‘rokertje pesten’. Dan raak je draagvlak kwijt. Roken is zeer verslavend, je kan ook niet verwachten dat iedereen van de ene op de andere dag de sigaret weglegt. Je kan het beste rokers blijven betrekken.”

Daarnaast kunnen gemeenten van elkaar leren. Wethouder Van Ballegooijen zegt dat gemeenten elkaar kunnen volgen: “De opstartfase hebben we gehad. De handen zijn uit de mouwen en we zijn aan de slag. Dus het is leuk om na een jaar te kijken wat werkt, wat viel mee en wat viel tegen.” Wethouder Raat zegt hierover: “Laat ambtenaren ook met andere gemeenten bellen om te kijken of ze van elkaar kunnen leren. Iedereen is van harte uitgenodigd om ons te bellen over wat Amstelveen al allemaal doet.”